ثبت برند تجاری در ایران
مراحل ثبت نشان تجاری
می 11, 2022مدارک مورد نیاز جهت ثبت علامت تجاری
می 11, 2022براساس ماده ۱ قانون علائم و اختراعات که در اول تیر 1310 به تصویب رسید برند تجاری عبارت است از: هر نوع علامتی مشتمل بر نقش، تصویر، رقم، حرف، عبارت، مهر، لفاف و غیره که به منظور متمایز ساختن و برتری محصول صنعتی تجارتی یا کشاورزی انتخاب می‌شود.
ثبت برند تجاری در ایران
برند تجاری در ایران باید به شکلی محصول را معرفی کند که نشان دهد این برند تنها در تملک صاحب علامت می باشد. مثلا اگر برای محصولی مثل کلاه، ازعلامت تجاری یک کلاه استفاده شود، این علامت بخاطر اینکه به نوع خاصی کلاه اشاره ندارد نمی تواند متمایز کننده آن از سایر کلاه ها باشد ولی می توان برای سایر محصولات از کلمه یا شکل کلاه استفاده کرد. می توان ننتیجه گرفت که کاربرد اسامی عام برای محصولات متعلق به همان نوع اسم بی فایده بوده چرا که اسامی عام قادر به معرفی جنس یا محصول نمی باشند.
کاربرد برند تجاری به قدری گسترده است که باعث می شود مشتری با مشاهده برند مورد اعتماد خود بر روی جنس آن را خریداری می کند ، بدون اینکه آشنایی نسبت به سازنده آن و یا تاجری داشته باشد که برند متعلق به او می‌باشد. به‌عنوان مثال: رب گوجه با علامت یک و یک، صابون لوکس ، مایع ظرفشویی ریکا و… این محصولات مورد اعتماد مشتریان هستند بدون اینکه مشتریان شرکت تولید کننده آنها را بشناسند.
ثبت برندهای تجاری زیر غیر قانونی است
ثبت علائم زیر به موجب ماده 5 قانون ثبت علائم و اختراعات ایران،به‌عنوان برند غیر قانونی و غیرممکن است:
- پرچم کشور و سایر پرچم ها، و مواردی که دولت اجازه استفاده از آنها را به‌عنوان علامت تجاری ممنوع ساخته است.
- علامت هلال اهمر، نشان‌ها و نمادهای دولت ایران.
- کلمات یا عبارتی که قابل انتساب به مقامات رسمی ایران باشد مانند عبارات انقلابی، دولتی و امثال آن.
- علائم مؤسسات رسمی از قبیل: آرم جمهوری اسلامی، هلال احمر، صلیب سرخ و غیره
- علائمی که مغایر با نظم عمومی یا منافی عفت باشند.
ثبت علائم تجاری لازم الاجرا می‌باشد
از نظر قانون، داشتن برند تجاری امری اختیاری بوده بجز مواردی که دولت داشتن آنها را الزامی کند.
به موجب مصوبه ای که در تاریخ 3 اردیبهشت 1328 هیأت وزیران تصویب کرد، ثبت علامت تجاری در هریک از موارد ذیل لازم الاجرا می‌باشد:
- داروهای خاص دارای کاربرد طبی و بیماری.
- مواد غذایی کنسروی یا مواد غذایی که دارای ظرف مخصوصی باشند.
- نوشیدنی ها و آب‌های گازدار.
- لوازم آرایشی که مستقیم بر روی پوست انسان استعمال می شوند.
متعاقب ماده 13 قانون مقررات امور پزشکی و دارویی که در مورخ 29 خرداد 1334 به تصویب رسیده،به ثبت رساندن داروهای خاص اجباری می‌باشد.
اتباع ایرانی و خارجی محدودیتی برای ثبت علامت تجاری و برند به استثنای موارد فوق الذکر ندارند و می‌توانند از مزایای آن منتفع شوندبا رعایت دو شرط زیر کسانی که در خارج از کشور، مؤسسه صنعتی یا تجارتی تاسیس کرده اند درصورتی می توانند از مزایای قانونی آنها برخوردار شوند که عبارتند از:
- ثبت علائم را با رعایت مقررات قانونی انجام داده باشند.
- کشوری که محل تاسیس و تشکیل مؤسسه است براساس عهدنامه و یا قوانین داخلی خود، حامی علائم تجاری ایرانی باشد.
ثبت برند تجاری
تنها اشخاصی دارای حق استفاده انحصاری از علامت تجاری هستند که علامت خود را ثبت کرده باشند. در نتیجه نمی توان از استفاده از برند تجاری اشخاصی که برندشان را به ثبت نرسانده اند، ممانعت به عمل آورد.
مطابق آئین نامه مصوبه به مورخ 14تیر1337، از طریق ارائه اظهارنامه ای می توان تقاضای ثبت علامت تجاری و برند را نمود که مندرجات آن شامل اسم و محل سکونت صاحب علامت بوده و اشاره کرده باشد علامت برای چه نوع محصولی از قبیل پارچه یا صابون یا ساعت و غیره است .سپس ده نسخه از اصل علامت و کلیشه آن به انضمام اظهارنامه تسلیم می شود.
بدون توجه به محل اقامت متقاضی چه ساکن تهران یا شهرستان ها و یا حتی کشورهای خارجی، متقاضی ثبت علامت تجاری و برند باید محلی را در تهران جهت دریافت ابلاغیه ها، اخطاریه ها تعیین کند.
تنها محل انحصاری ثبت علامت تجاری و برند، تهران است و ماده 6 قانون تجارت این چنین تصریح داشته است : شعبه دفتری خاص مستقر در دادگاه شهرستان تهران، مرجع دریافت اظهارنامه می باشد. البته مطابق مقررات شماره ۵۱۵۸۳ مورخ ۱۰ اسفند ۱۳۲۷ وزارت دادگستری، در این موارد، اداره ثبت شرکتها به عنوان همان شعبه دفتر مذکور عمل می کند ازاین رو، پس از تحویل اظهارنامه به اداره ثبت شرکتها (شعبه علائم)، رسید دریافت می‌شود.
تصدیق برند تجاری
در صورت پذیرش تقاضای ثبت علامت تجاری و برند یا پس از رد پذیرش درخواست، حکم قطعی دال بر قبول آن صادرمی شود، و اداره ثبت شرکتها ملزم به ثبت علامت در ظرف 15 روز پس از تاریخ دریافت حکم قطعی، شده و تاییدیه رسمی را به متقاضی تحویل دهد.
انجام ثبت علامت تجاری و برند در دفتر خاصی صورت می گیرد و مدیر کل ثبت، تصدیق را امضا می کند.
پس از ثبت، به منظور اطلاع رسانی به عموم مردم ، آکهی در روزنامه رسمی، حاوی مندرجات اظهارنامه و شکل علامت و این که برای چه طبقه و از طرف چه کسی تقاضا شده منتشر می شود.
علامت تجاری و برند تا 10سال پس از ارائه تقاضا معتبر می باشد و امکان تمدید آن پس از انقضای این مدت وجود دارد.
مدارک مورد نیاز جهت ثبت برند
الف- شخص حقیقی
- ارائه رونوشت شناسنامه.
- ارائه رونوشت کارت ملی.
- ارائه رونوشت کارت بازرگانی چنانچه در برند از حروف لاتین استفاده شده باشد.
- ارائه رونوشت مجوز فعالیت از قبیل جواز تاسیس،پروانه ی بهره برداری،پروانه ی ساخت،جواز کسب یا کارت بازرگانی و یا هر گونه گواهی فعالیتی که از نهادهای نظارتی و حاکمیتی دولتی صادره شده است.
ب- اشخاص حقوقی
- ارائه رونوشت شناسنامه.
- ارائه رونوشت کارت ملی.
- ارائه رونوشت روزنامه ی تاسیس و آخرین تغییرات شرکت از آخرین تغییرات شرکت نباید بیشتر از دو سال گذشته باشد.
- ارائه رونوشت مجوز فعالیت از قبیل جواز تاسیس،پروانه ی بهره برداری،پروانه ی ساخت،جواز کسب یا کارت بازرگانی و یا هر گونه گواهی فعالیتی که از نهادهای نظارتی و حاکمیتی دولتی صادر شده است.
- ارائه کارت بازرگانی چنانچه در برند از حروف لاتین استفاده شده باشد.
انتقال برند تجاری
علائم تجارتی قابل نقل و انتقال هستند و صاحب علامت مجاز به واگذاری آن به سایرین می باشد زیرا حق داشتن علامت یک نوع امتیاز است که فی نفسه دارای ارزش است و «حق تجارتی» محسوب می‌شود و به همین دلیل جزو اموال صاحب علامت محسوب می شود و پس از فوت صاحب علامت به ورثه منتقل می‌شود.
براساس ماده 12 قانون تجارت :
علامت تجاری و برند قابل نقل و انتقال است ولی درصورتیکه ثبت آن با رعایت مفاد قانونی صورت گرفته باشد، انتقال آن در مقابل اشخاص ثالث اعتبار پیدا می کند.
برای ثبت انتقال باید اظهارنامه جداگانه و سواد مصدق سند انتقال و در صورتی‌که انتقال قهری و بواسطه ارث باشد سواد مصدق هر سند دیگری که مثبت انتقال به طریق ارث باشد به اداره ثبت علائم تسلیم شود تا پس از ثبت در ذیل ثبت اولیه و آگهی در مجله رسمی، تشریفات ثبت انجام گردد.
تغییرات در برند تجاری
چنانچه صاحب علامت قصد داشته باشد تغییراتی در جزئیات علامت تجاری خود اعمال کند و یا موردی را به طبقات محصولی که علامت مختص آنها است، بیفزاید باید مطابق اظهارنامه ، جداگانه تقاضا نماید تا اداره ثبت علایم آن در پایین ثبت اصلی به ثبت رسانده و تصدیق دیگری به متقاضی ارائه شود و آگهی در مجله رسمی منتشر شود؛ به‌عنوان مثال : علامتی که برای بسته‌های چاپ ثبت نموده برای لوازم آرایش نیز اختصاص دهد.
مقررات جزائی درباره‌ی برند تجاری براساس ماده 122 قانون تجارت این چنین مقرر داشته: هرکس برند تجاری ثبت شده در ایران را آگاهانه جعل کند یا با آگاهی از جعلی بودنش از آن استفاده کند یا آن را بر روی اوراق و اعلانات یا روی محصولات چاپ کند یا با اطلاع از جعلی بودن آن اقدام به فروش آن کند یا قسمتی را به برند اضافه یا کم کند یا بخشی از آن را تغییر دهد و یا کپی برداری کند، به شکلی که موجب اغفال مشتری شود، به مجازات شلاق تا 74ضربه محکوم خواهد شد.
براساس ماده 123 قانون تجارت: اشخاصی که محصولات دارای علامت جعلی یا کپی یا محصولات دارای علامتی که حق استفاده ازآن را ندارند، وارد ایران یا از آن صادر کنند، به حبس از سه ماه تا سه سال محکوم می‌شود.
به موجب ماده 124 قانون تجارت: اشخاص زیر به مجازات حبس تا شش ماه محکوم خواهند شد :
اشخاصی که برای محصولاتی که داشتن علامت بر روی آنها اجباری است، از علامت استفاده نکرده باشند.
کسانی‌که آگاهانه محصولی را به معرض فروش گذاشته یا فروخته اند که فاقد علامتی است که داشتن آن برای آن محصول اجباری است.
