خلاقیت هایی وجود دارد که در نتیجه ی تفکر و نظریاتی می باشد که قابلیت ثبت را دارا می باشند که برای ثبت و حمایت از آنها نهادی به نام حقوق مالکیت معنوی وجود دارد که دارای قوانینی می باشد و مطابق با آن به عملکرد می پردازد. زمان مشخصی برای مالک یا مالکین در نظر گرفته شده که در انحصار آنها می باشد و از ارزش اقتصادی برخوردار می باشد و می توان آن را به خرید و فروش رساند و نام گذاری آن در علم حقوق به اسم مالکیت فکری ممکن است به همین دلیل باشد.ولی در تمامی زمینه ها نمیتوان آن را بکار گرفت مثل (علامت تجاری – نشان جغرافیایی ….)
این ها جزو مواردی به حساب می ایند که مادی و قابل لمس نبوده و در صورت حضور مالک موجودیت پیدا می کنند. چرا که اموالی که مادی می باشند ملزم به حضور مالک نمی باشند و اگر که در گذشته صاحبی برای آن وجود نداشته باشد دارای موجودیت باشد.در صورتی که مواردی که جزو مالکیت معنوی به حساب می آیند با حضورو وجود یک مالک و صاحب تفکر است که موجودیت می یابد.
مالکیت معنوی به دو بخش قسمت شده است:
این دو مورد در از اهمیت بسزایی در جامعه هایی که دارای پیشرفت بوده اند برخوردارند.و به همین سبب در رشد و ترقی فرهنگ و صنعت یک جامعه تاثیر گذار می باشد.و رعایت حقوق تولید کننده و مصرف کننده را ضمانت می نماید.
مالکیت حقوق صنعتی از افکار و نظریات نوین و مبتکرانه پشتیبانی می کند و این مهلت و اطمینان خاطر را در اختیار افراد مبدأ و مبتکر قرار می دهد که اندیشه و ماحصل تفکر خود را به جامعه ارائه دهد و با توجه به اعتمادی که از پشتیبانی قانون از خود دارند یرای اینکه دست به اختراعات و ابتکارات جدید بزنند بیشتر می رود.
ثبت طرح صنعتی (Industrial Design) هر کالایی دارای عملیاتی جهت شکل گیری فرم و بسته بندی و در نهایت شکل گیری نهایی می باشد که به طراحی آن پرداخته اید. اداره مالکیت صنعتی امور ثبت طرح های صنعتی را عهده دار می باشد.که ماخذ ثبت مالکیت فکری و معنوی (Intellectual property) است. یکی دیگر از خصوصیات طرح صنعتی این است که محصول یا طرح ارائه شده باید جنبه مصفی داشته باشد تا بتوان آن را به ثبت رسانید.
به این معنا که طح هاییکه نتوان آنها را مورد استفاده قرار داد و تنها در ذهن پرداخته شود به عنوان طرح صنعتی به حساب نمی آید.در اصل قالب و طرح ظاهری یک طرح صنعتی می باشد که در اداره مالکیت صنعتی به ثبت می رسد و عملکرد فنی یک دستگاه یا ساختار مورد نظر نمی باشد.مثلا اگر در شکل و ساختار ظاهری یک دستگیره در ابتکاری صورت گیرد یک طرح صنعتی به حساب خواهد آمد ولی ابتکار در چگونگی باز وبسته شدن در توسط دستگیره یک طرح صنعتی محسوب نخواهد شد
اسنادی که برای ثبت طرح صنعتی مورد نیاز می باشد عبارتند از:
1- اسناد شناسایی درخواست کننده و طراح؛ (فتو کپی شناسنامه و کارت ملی برابر اصل شده جهت اشخاص حقیقی و آگهی تاسیس و آخرین تغییرات برای اشخاص حقوقی به شکلی خوانا)
2- اسناد نمايندگي، چنانچه درخواست کننده نماينده قانوني باشد
3- چنانچه طرح صنعتي دو بعدي باشد، شكل يا عکس گرافيكي در پنج نمونه یا طرح به ترسیم در آمده به عنوان نمونه در پنج نمونه ؛
4- در صورتیکه طرح صنعتي سه بعدي باشد، شكل يا تصوير گرافيكي در پنج نمونه يا طرح به نقش در امده از تمامي جوانب طرح در پنج نمونه
5- زمانی که طرح صنعتي سه بعدي باشد، مرجع ثبت قادر است یک ماكتي از طرح را در کنار اظهارنامه مطالبه نماید. ماكتي كه درخواست کننده از مدل طرح خود ارائه ميدهد، نهایتا باید در ابعاد 20×20×20 سانتي متر و وزن آن نهایتا2 كيلوگرم باشد و از مادهاي که فساد پذیر نباشد و بادوام باشد استفاده نماید. طرح های گرافيكي و به نقش در آمده می بایست نهایتا در ابعاد 20×10 سانتي متر باشد و بتوان روی چهار صفحه مقوا نصب کرد در قطع A4 و با جوهر آن سیاه باشد؛
وقتی به مرحله اظهار نامه الکترونیکی برسید تصاویر گرافیکی که در نظر دارید باید از نماهای گوناگون اسکن شود و ویژگیهای فنی ذیلدر ان قید شده باشد، چنانچه بعد از وارسی پرونده طرح مورد نظر تایید شود پنج نمونه از شکل یا عکس گرافیکی طرح را برای جهت صدور آگهی باید ارائه داد..
6- در صورتیکه قصد دارید انتشار آگهی ثبت طرح صنعتی را به تاخیر بیاندازید باید تقاضای مکتوب (اسکن شده باشد و در پرونده الکترونیکی الصاق شود) به همراه مشخص کردن زمان آن ارائه شود.
7- در صور تیکه طرح تمایلی به ذکر نام خود نداشته باشد باید تقاضا بصورت مکتوب (به صورت اسکن شده و الصاق آن در پرونده الکترونیکی ) دال بر نبردن اسم طراح ارائه شود.
8- رسيد تادیه هزينه اظهارنامه و چنانچه اظهارنامه دارای دو يا چند طرح صنعتي باشد، هزينههاي اضافي در بر خواهد داشت که رسید تادیه این هزینه ها نیز باید تحویل داده شود.
9- اسناد در رابطه با حق تقدم كه بايد با ارائه اظهارنامه در یک زمان يا نهایتا در عرض 15 روز از آن تاريخ ارائه شود.
مدارک مورد نیاز جهت ثبت طرح صنعتی عبارت است از:
1-فراهم آوردن اسنادی که شرح داده شد.
2- به سامانه http://www.iripo.ssaa.ir وارد شده اطلاعات لازم را تکمیل نمائید
این مراحل عبارتست از:
1-مشخصات صاحب،نماینده قانونی،فردی که ابلاغ را دریافت می کند ،ویژگیهای طرح و …
2-آپلود پیوست های اظهارنامه (اسناد اصلی هویت حقیقی/حقوقی، عکس محصول،وکالتنامه)
3-کنترل اطلاعات و پیوست ها
4-تادیه هزینه و اخذ شماره اظهارنامه (تادیه هزینه به معنای تایید و ثبت نهایی اظهارنامه به حساب می آید ،و عودت هزینه و تغییر اطلاعات و پیوست ها ممکن نیست).
5- بعد از اینکه شماره اظهارنامه اخذ شد در صورتی که درخواست ثبت طرح صنعتی را مرجع ثبت مورد تایید قراردهد توسط ایمیل مراتب ویا پیامک به درخواست کننده اعلام می شود و او می بایستدر عرض 30 روز بعد از تاریخ اعلام، برای تادیه هزینه های ثبت طرح صنعتی بوسیه ی سامانه هزینه مربوطه را پرداخت کنید.چنانچه در وقت تعیین شده هزینه پرداخت نشود اظهارنامه بدون اثر می باشد. در صورتی که در خارج از کشور اقامت دارید 60 روز مهلت برای درخواست کنندگان تعیین شده است.
6- در روزنامه رسمی جمهوری اسلامی ایران منتشر شود.
یاد اور می شود ،درخواست کنندگان گرامی بوسیله ی همین سامانه می توانند در کنار ثبت اظهارنامه ی طرح صنعتی، درخواست های دیگرخود مانند ویرایش اظهارنامه طرح صنعتی و چاپ و پیگیری اظهارنامه را مطرح کرده و در جریان تصمیم اداره قرار بگیرند.