در حقوق مالکیت معنوی شامل موضوعاتی می باشد که سرچشمه آنها فکر و اندیشه انسان است و در ارتباط با آفرینش های ذهنی او می باشد . این موضوع قابلیت لمس را ندارد و در کل از وجهی از دانش و اطلاعاتی است که در محصولات فیزیکی و یا روند تولید آنها رویت شده است .
برخی از صاحب نظران بر این عقیده هستند که لغت معنوی در مقابل کلمه مادی می باشد لغت مناسبی نمی باشد زیرا ریشه اصلی آن فکر و اندیشه می باشد .
در برخی مواقع این سوال پیش می اید که نظام حقوق مالکیت معنوی چه جایگاهی در نظام حقوقی دارد ؟ در جواب این سوال بدین صورت داده می شود زیرا مقتضای اعمال حق مالکیت و تصرف در اموال آن است که صاحب سرمایه حق داشته باشد که در هنگامی که واگذار می کند شرط هایی را اعمال نماید .
بدین صورت که خریدار این حق را نداشته باشد که که از آن نسخه برداری کند .
اشخاصی که اثری را خلق می کنند و که از فکر و ذهن سرچشمه می گیرد این دغدغه را دارند که میزان و نوع حمایت کشور از اثار آنها به چه صورت می باشد . برخی کشورها بسیار به این موضوع اهمیت می دهند که و با وضع قوانینی سعی بر دفاع از حقوق آنها دارند. لذا با تکیه بر این قوانین می توان از تضییع حقوق این افراد جلوگیری کرد. تقلب، استفاده بدون مجوز از آثار فکری و… از جمله اقدامات غیر قانونی در این زمینه به حساب میآید.
مالکیت مهنوی به طور کلی به سه دسته تقسیم بندی می شود مالکیت صنعتی ، مالکیت ادبی ، مالکیت هنری .در ذیل به توضیحات بیشتر پرداخته می شود :
شاخه ای حقوق تجارت مالکیت صنعتی می باشد که حقوق غیر مادی ناشی از آن می باشد .مانند علائم تجاری یا صنعتی یا کالا را مورد مطالعه قرار داده و به حقوق حاصل از خلاقیت و نوآوری از قبیل : ورقه های اختراع ، گواهی اشیاء مصرفی و بالاخره به اشکال و ترسیمات و مسایل راجع به رقابت نامشروع و سوء استفاده از حقوق مالکیت صنعتی می پردازد.
اکنون مالکیت صنعتی، هم در حقوق داخلی و هم در سطح بین المللی، به دلایل الزامات بازرگانی بین المللی و رابطه های اقتصادی کشورها با یکدیگر، مورد حمایت جدی قرار گرفته شده و به مخترع مبتکر، و بالاخره به فرد خلاق امکان می دهد که به طور انحصاری از علامت یا اختراع خود استفاده کند و فرد متجاوز به حقوق خود را از طریق حقوقی یا جزایی تحت تعقیب قانونی قرار دهد.( مواد 528 تا 530 ق.م اسلامی – تعزیرات )
1- اسم تجاری
در مورد اسم تجاری به مقاله آن مراجعه نمایید .
تاجران برای شناسایی بهتر در بین مشتریان و مخاطبان نامی رابرای موسسه و یا بنگاه خود انتخاب می نمایند . که ممکن است ثبت گردد.مشتریان به اعتبار این اسم تجاری معاملات را انجام می دهند .بنابراین سایر اشخاص حق استفاده از این اسم تجاری را در شرکت ها و محصولات خود ندارند حتی اگر آن اسم با نام خانوادگی اش یکی باشد.( ماده 578 ق.ت )
این اسم قابل خرید و فروش و انتقال است و مدت اعتبار آن 5 سال می باشد.( مواد 579 و 580 ق.ت ) البته تجدید ثبت آن امکان پذیر است.
2- علائم تجاری
علامت تجاری ، به علامت یگویند که اعم از نقش، تصویر ، رقم ، حروف و … می باشد که برای امتیاز و تشخیص یک محصول مورد استفاده قرار می گیرد.( ماده 1 قانون ثبت علائم تجاری )
در جهت اطلاعات بیشتر می توانید به مقاله ثبت علائم تجاری مراجعه نمایید.
علائم تجاری دارای ویژگی هایی می باشند :
جهت ثبت علامت تجاری ضروری است اظهارنامه ای به اداره ثبت شرکت ها و مالکیت صنعتی ارائه داده شود بعد از ثبت مدت اعتبار ثبت 10 سال از تاریخ تسلیم اظهارنامه به مالک داده می شود .به دعاوی حقوقی و جزایی مربوط به علائم تجاری در محاکم تهران رسیدگی می گردد ( ماده 46 قانون ثبت علائم و اختراعات ) .علامت تجاری بعد از ثبت قابلیت نقل و انتقال را دارد . و این انتقال تنها پس از ثبت در مقابل اشخاص ثالث معتبر می باشد.
3- ورقه اختراع
حق اختراع عبارت است از حق انحصاری که مخترع برای مدت محدودی برای استفاده انحصاری از اختراع خود دارد تا تشویقی باشد برای مخترعین .ورقه اختراع نیز سند این حق می باشد.برای استفاده از این حق بهره برداری انحصاری، اختراع باید مطابق مقررات به ثبت برسد.هر اختراعی 2 حق را برای مخترع به وجود می آورد: یکی حق اخلاقی که همیشه باقی می ماند و دیگری حق مادی آن که محدود است و در قانون ما بر حسب تقاضای مخترع 5 ، 10 ، 15 یا 20 سال می باشد.
ماده 3 قانون ثبت علائم تجاری و اختراعات مصوب 7/ 8/ 1386 در مورد حق اختراع می گوید : " گواهینامه اختراع سندی است که ادداره مالکیت صنعتی برای حمایت از اختراع صادر می کند و دارنده آن می تواند از حقوق انحصاری بهره مند شود."
ثبت اختراع قابل اعتراض ، از جانب ذینفع در دادگاه عمومی تهران قابل اقامه می باشد .نقل و انتقال ورقه اختراع برای اینکه معتبر باشد باید به ثبت برسد و در صورتی در مقابل اشخاص ثالث معتبر است که به موجب سند رسمی به عمل آید.
4- مالکیت ادبی و هنری
حقوق مالکیت ادبی – هنری را می توان اینگونه تعریف نمود که : " مجموعه حقوقی است که قانون برای پدید آورنده نسبت به اثر او می شناسد و بهره برداری انحصاری از اثر را برای مدت محدودی برای پدید آورنده و پس از مرگ او برای وراثش ایجاد می نماید." برای به دست آوردن این حقوق، اثر باید نخستین بار در ایران چاپ یا پخش یا نشر یا اجرا شده و قبلاَ در هیچ کشوری چاپ یا نشر یا پخش و اجرا نشده باشد.
در جهت اطلاعات بیشتر می توانید از راهنمایی و مشاوره کارشناسان وکیل ثبت برند استفاده نمایید فقط با یک تماس تلفنی.